معرفی کتاب فرزندپروری از درون به برون
شاید یکی از بهترین کتابهایی که در حوزه روانشناسی کودک و حوزه فرزندپروری در ایران ترجمه شده و بتوان از ان نام برد کتاب فرزندپروری از درون به برون است.
کتاب فرزندپروری از درون به برون نگاه دیگر به موضوع پدری و مادری کردن از یک طرف و نقش ارتباط و رابطه عمیق والد- فرزند در شکل گیری شخصیت کودک از طرف دیگر دارد.
در کتاب فرزندپروری از درون به برون تلاش شده است تا مخاطب را با سه موضوع درگیر و اهمیت این موضوعات را در ذهن او برجسته کند:
1-نقش آسیبهای دوران کودکی در شیوه فرزندپروری ما و نوع ارتباط ما با فرزندمان
2-نقش ارتباط عمیق والد-فرزند در شکل گیری ساختار مغزی سالم و دلبستگی امن در کودک
3- نقش حل مسائل دوران کودکی والد در تجربه فرزندپروری سالم و رضایت بخش
کتاب فرزندپروری از درون به برون همچنین راه حل هایی نیز برای حل و فصل برخی از موضوعات حل نشده دوران کودکی و همچنین آسیب های روابط والد- فرزند پیش روی مخاطب می گذارند.
از مقدمه کتاب کتاب فرزندپروری از درون به برون
نویسندگان کتاب دانیل سیگل روانپزشک کودک و مری هارتسل متخصص آموزش اوایل دوره کودکی و والدین در مقدمه کتاب می گویند:
بر خلاف آنچه بسیاری معتقدند، تجربه های اولیه سرنوشت ما را تعیین نمی کند. اگر دوران کودکی شما دشوار بوده است ولی توانسته اید آن را حس و درک کنید، ناچار نیستید همان تعامل های منفی را با فرزندان خود باز آفرینی کنید.
یافته های علمی نشان داده است که بدون درکی از خود، تاریخ به احتمال زیاد تکرار خواهد شد، زیرا الگوهای تعامل های منفی خانوادگی از نسلی به نسل دیگر منتقل خواهد شد.
هنگامی که والد می شویم فرصتی شگفت آور برای رشد کردن همچون یک فرد به دست می آوریم، زیرا دوباره در یک رابطه نزدیک و صمیمانه والد-فرزند قرار می گیریم، البته این بار در نقشی متفاوت.
این کتاب فرزندپروری از درون به برون به گونه ای طراحی شده است که در حس و درک کردن زندگی گذشته و حال از طریق شناخت بهتر نحوه تاثیر تجربه های دوران کودکی بر زندگی و فرزندپروری به شما کمک می کند
رویکردی در فرزندپروری
کتاب فرزندپروری از درون به برون شما را ترغیب خواهد کرد رویکردی را در فرزندپروری به وجود بیاورد که بر اصول اولیه درک درونی و پیوند بین فردی پایه گذاری شده است
بر اساس این رویکرد رابطه والد فرزند بر نکات و اصول زیر استوار است:
1-حضور ذهن داشتن:
حضور ذهن داشتن هسته ِ روابط پرورش دهنده است.
وقتی حضور ذهن داریم در زمان حال زندگی می کنیم و به افکار و احساسات خودمان و فرزندانمان آگاه هستیم.
وقتی به عنوان والد کاملا حضور داریم، وقتی با حضور ذهن هستیم، فرزندانمان را برای تمامی تجربه کردن خودشان در لحظه ی حال توانمند می کنیم.
2- یادگیری در تمام عمر
فرزندانتان به شما فرصت می دهند رشد کنید و شما را در چالش با مسائل باقی مانده از دوران کودکی تان قرار می دهند. اگر چنین چالش هایی را همچون یک بار تلقی کنید، فرزندپروری وظیفه ای ناخوشایند خواهد شد.
اگر بر عکس، بکوشید این لحظه ها را همچون فرصتی برای یادگیری ببینید، می تواند به رشد و تحول ادامه دهید.
داشتن این نگرش که می توانید در تمام طول زندگی یاد بگیرید، شما را توانمند می کند فرزندپروری را با ذهنی باز و همچون سفری برای اکتشاف دنبال کنید.
3-ذهن بینی:
ذهن بینی توانایی ادراک ذهن خودمان و ذهن دیگران است.
ذهن بینی به توانایی ذهن در آفرینش نمادهای ذهنی خود ذهن بستگی دارد. این توانایی ما را قادر می کند بر افکار، احساس ها، ادراک ها، هیجان ها، خاطره ها، باورها، نگرش ها و قصد مندی دیگران و خودمان متمرکز شویم.
همیشه سطحی عمیق تر در زیر رفتار وجود دارد که ریشه انگیزش و عمل است. این سطح عمیق تر همان ذهن است. با ذهن بینی می توانیم بر بیش از سطح رویی تجربه متمرکز شویم
ذهن بینی به والدین اجازه می دهد از طریق پیامهای اولیه ای که می توانند ادراک کنند، ذهن فرزندانشان را ببینند.
3- انعطاف پذیری در پاسخ
انعطاف پذیری در پاسخ یعنی توانایی ذهن در مرتب کردن فرایندهای ذهنی بسیار گوناگونی نظیر تکانها، فکرها و احساس ها و دستیابی به پاسخی فکورانه و ارادی
انعطاف پذیری در پاسخ بر خلاف واکنش غیر ارادی است.
انعطاف پذیری در پاسخ دربرگیرنده توانایی به تعویق انداختن رضایت خاطر و بازداری از رفتارهای تکانش است.
این توانایی، هسته بلوغ هیجانی و روابط دلسوزانه است.
وقتی والدین می توانند با انعطاف پذیری به فرزند خود پاسخ بدهند، فرزندان آنها نیز به احتمال بیشتری انعطاف پذیری را در خود رشد می دهند.
5- زندگی شاد
می توانیم از فرصت پیوستن به فرزندانمان در تجربه بی نظیر با هم رشد کردن لذت ببریم.
یاد گرفتن سهیم شدن در لذت زیستن، اساس یک رابطه والد- فرزند ارضا کننده است.
وقتی نسبت به خود و فرزندانمان با احترام و شفقت رفتار می کنیم، اغلب به چشم انداز تازه ای دست می یابیم که لذت از زندگی با هم را در ما غنی می کند.
به یاد آوردن تجربه های روزانه و تفکر درباره ی آنها حس عمیق درک شدن و پیوند داشتن را ایجاد می کند.
فصل های کتاب فرزندپروری از درون به برون
تا الان هر چه گفتیم از مقدمه کتاب بود. کتاب فرزندپروری از درون به برون از 9 فصل تشکیل شده است که هر کدام از فصل ها در مورد یکی از جنبه های روابط بین فردی و به ویژه رابطه والد- فرزندی می پردازد.
فصل اول کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه به یاد می آوریم (تجربه ما را شکل می دهد)
موضوع هایی که در گذشته ریشه دارد واقعیت زمان ما را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و حتی زمانی که ما از منشاء آنها آگاهی نداریم، نحوه تجربه و تعامل ما با فرزندانمان را متاثر می کند.
ما توشه هیجانی خود را وارد نقش فرزندپروری که به طوری پیش بینی ناپذیر رابطه ما با فرزندپروری را مختل می کند.
در ادامه نویسندگان داستان تجربه خانمی به نام مری را می آورند و تعریف می کنند که چگونه اثر تجربیات گذشته بر زندگی اکنون او و روابط او فرزندانش در زمانی که برای خرید کفش بیرون رفته اند اثر منفی می گذارد. یک تجربه همراه با ناکامی در هنگام خرید کفش که ریشه آن به تجربه تلخ دوران کودکی مادر برمی گردد زمانی که با مادر خود برای خرید کفش به بازار می رفته اند.
در ادامه فصل یک چند سوال مطرح می شود:
چرا موضوع های حل نشده یا باقی مانده داریم؟
چرا رویدادهای گذشته بر زمان حال ما اثر می گذارد؟
تجربه عملا چگونه بر ذهن های ما تاثیر می گذارد؟
چرا رویدادهای گذشته کماکان بر ادراک های کنونی ما تاثیر می گذارد و نحوه ای که آینده را می سازیم شکل می دهند؟
نویسندگان با توجه به مطالعاتی که روی حافظه شده است به این سوالت پاسخ می دهند.
فصل دوم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه واقعیت را ادراک می کنیم (ساختن داستان های زندگیمان)
داستان ها راهی اند که ما رویدادهای زندگی خود را می فهیم. ما فردی و جمعی داستان هایی می گوییم تا آنچه برایمان اتفاق افتاده است بفهمیم و از آن تجربه ها معنی بسازیم.
همه ما داستان های فردی خود، یعنی شرح حالهای تجربه های زندگی فردی مان را داریم که از طریق آنها شناخت خود را توسعه می دهیم و درک بیشتری از خودمان و روابطمان با دیگران به دست می آوریم.
شرح حال های خود زندگی – نامه ای می کوشند از زندگی ما معنی بسازند، هم از آنچه برایمان اتفاق افتاده و هم از تجربه های درونی که بافت غنی حس ذهنی بی همتای هر فرد را از زندگی می آفرینند.
با وسعت بخشیدن به درک خودمان، با کندوکاو رویدادهای و فرایندهای ذهنی زندگی مان، داستانهای خود – زندگی نامه ای ما رشد و تکامل خواهند یافت.
داستانها تلاش ذهن ما برای درک دنیای درونی غنی خودمان و دیگران هستند.
کتاب فرزندپروری از درون به برون در این فصل به نقش نیمکره های مغز در انسجام بخشیدن به داستانهای زندگی و در نهایت معنی دادن به آنها می پردازد.
فصل سوم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه احساس می کنیم (هیجان ها در در جهان های بیرونی و درونی و بین فردی ما)
از طریق سهیم شدن هیجان هاست که ارتباط با دیگران را می سازیم.
هیجان ها هم تجربه های درونی و هم تجربه های بیرونی بین فردی ما را شکل می دهند و ذهن ما را با آنچه معنا دارد پر می کنند.
روابط پرورنده دربرگیرنده سهیم شدن و تقویت هیجان های مثبت و آرام کردن و کاستن از هیجان های منفی است.
احساس ها؛ از اولین روزهای زندگی، هم فرایند و هم محتوای رابطه بین فردی والد و فرزند است.
پیوندهای هیجانی برای کودک معنا می آفرینند و درک او را از والد و از خودش تحت تاثیر قرار می دهند.
چگونگی تجربه هیجان و نحوه بیان آن برای شیوه ای که احساس زنده دلی و معنی در زندگی می کنیم اساسی است.
این فصل از کتاب فرزندپروری از درون به برون به انواع هیجان در انسان می پردازد و نقش هیجانات را در انسجام بخشی و معنی دار کردن روابط ما به ویژه رابطه والد- فرزند مورد بررسی قرار می دهد.
فصل چهارم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه ارتباط برقرار می کینم (برقراری پیوند)
یاد گرفتن برقراری ارتباط و گوش دادن همدلانه، بخش مهم و حیاتی در فرزندپروری است.
ارتباط دلسوزانه از رشد یک دلبستگی سالم، که بخصوص در ایجاد یک رابطه قابل اعتماد والد- فرزند بسیار مهم است، حمایت می کند.
هنگامی که تعامل ها محترمانه و برای هر فرد پاسخگو باشد، هم والدین و هم فرزندان حالشان خوب است. این ارتباط وابسته یک حس نیروبخش پیوند به وجود می آورد که اساس روابط پرورنده در طول زندگی است.
سلامت هیجانی فرزند ما بر پایه رقص صمیمانه ارتباط ساخته می شود.
هر رو از فرصت هایی را برای برقراری پیوند حقیقی از دست می دهیم، زیرا به جای گوش دادن و بیان پاسخ مناسب به فرزندانمان، فقط از دیدگاه خودمان پاسخ می دهیم و نمی توانیم با تجربه آنها پیوندی برقرار کنیم.
یک خود منسجم از لحاظ عصب شناسی زمانی بوجود می آید که واکنش محیط اجتماعی مربوط (وابسته) باشد.
فصل چهارم کتاب فرزندپروری از درون به برون به دو نوع ارتباط همسو و ناهمسو در روابط بین فردی می پردازد و با چندین مثال ویژگی های هر کدام را مشخص می کند.
فصل پنجم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه دلبسته می شویم (روابط بین فرزندان و والدین)
الفبای دلبستگی عبارت از همسویی، تعادل و پیوستگی.
وقتی پاسخ اولیه یک والد همسو بودن با فرزندش است، کودک احساس می کند درک شده است و با والد پیوند دارد.
دلبستگی یک نظام ذاتی و غریزی است که برای ایمن نگه داشتن کودک تکامل یافته است.
مغزی که بخوبی منسجم و سازمان یافته است، یک ذهن منسجم و انطباق پذیر می آفریند. پژوهش های دلبستگی نشان می دهند که دلبستگی های ایمن یک ذهن منسجم به وجود می آورند.
در این فصل کتاب فرزندپروری از درون به برون نویسندگان کتاب نحوه شکل گیری دلبستگی امن و انواع دیگر دلبستگی را توضیح می دهند.
به نظر می رسد مغز برای خوب رشد کردن، بیشتر از بمباران حسی بیش از حد، به تعامل های دوسویه مراقبان نیاز دارد.
فصل ششم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه زندگی خود را درک می کینم (دلبستگی بزرگسال)
زندگی کودکان تا حدودی فصلی در داستان زندگی والد آنهاست.
حتی آن عده از ما دوران کودکی بسیار دشواری داشته ایم، اغلب روابط مثبت را نیز در آن سالها تجربه کرده ایم که بذر قدرتی به ما می دهد که در غلبه بر دشواری های زندگی به ما کمک می کند.
این سرنوشت ما نیست که الگوهای والدین یا گذشته خود را تکرار کنیم.
درک زندگی مان، ما را قادر می کند با حرکت به فراسوی محدودیت های گذشته و آفریدن یک شیوه جدید از زندگی برای خودمان و فرزندانمان، تجربه های مثبت ایجاد کنیم.
بزرگسالانی که زندگی خود را فهمید اند، دارای امنیت دلبستگی بزرگسالی اند و به احتمال زیاد فرزندانی دارند که به آنها به طور ایمن دلبسته اند.
این فصل از کتاب کتاب فرزندپروری از درون به برون توضیح می دهد که چگونه می توانیم در بزرگسالی نیز دلبستگی های ناایمن خود را به دلبستگی ایمن تبدیل کنیم و آن را به فرزندان خود نیز هدیه بدهیم.
فصل هفتم کتاب فرزندپروری از درون به برون :
چگونه سرپا می مانیم و چگونه از هم می پاشیم (جاده بالا و جاده پایین)
هنگامی که رابطه والد- فرزند موضوع های حل نشده یک والد را راه اندازی می کند، زمانی است که باید بیندیشیم کدام فرایند درونی ممکن است سبب قطع پیوند بیرونی شود.
وقتی احساس تحت فشار بودن می کنید یا خود را با فرزندتان در موقعیت هایی می بینید که موضوع های حل نشده گذشته را راه اندازی می کند، ذهن شما ممکن است مسدود و انعطاف ناپذیر شود.
این انعطاف ناپذیری نشانه ای است از اینکه در حال ورود به حالت متفاوتی از ذهن هستید که بی واسطه توانایی شما را برای روشن اندیشیدن و حفظ پیوند هیجانی با فرزندتان مختل می کند.
در این فصل از کتاب فرزندپروری از درون به برون دو حالت پردازش ذهنی در رابطه والد –فرزند سخن به میان می آید. پردازش حالت پایین و پردازش حالت بالا و توضیح داده می شود که هر کدام از این حالت به چه شکل اتفاق می افتد و از کدم یک از بخش های مغز نشات می گیرند.
فصل هشتم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه پیوند را قطع و دوباره برقرار می کینم (گسیختگی و ترمیم)
والدین در ارتباط با فرزندانشان به گونه ای اجتناب ناپذیر، سوء تعبیرها، بحث و جدل ها و ناکامی های دیگری را تجربه خواهند کرد.
این نوع ناکامی ها یک گسیختگی نامیده می شود. والدین و کودکان اغلب تمایلات، هدف ها و برنامه های متفاوتی دارند که در روابط آنها تنش ایجاد می کند.
ذهن های ما از طریق فرستادن و دریافت کردن پیام ها به ذهن دیگران وصل می شود. پیوند گسیخته، بخصوص در پیام های غیر کلامی، هیجان های اولیه ما را از فرد دیگر جدا می کند و ما سرگردان می شویم و دیگر نمی توانیم ذهن خود را درون ذهن فرد دیگر حس کنیم.
وقتی اتصال با یک فرد مهم زندگی ما قطع می شود، ذهن ما نیز به احتمال قوی وقفه در فعالیت متعادل و منسجم را تجربه خواهد کرد.
نویسندگان در این فصل از کتاب فرزندپروری از درون به برون به چگونکی و چرایی از هم گسیختگی های روابط والد- فرزند می پردازند و و راههایی نیز برای ترمیم روابط آسیب دیده جلوی پای مخاطب می گذارند.
فصل نهم کتاب فرزندپروری از درون به برون:
چگونه ذهن بینی را رشد می دهیم (شفقت و گفتگوهای تاملی)
ما به عنوان والد نه تنها تجربه هایی را برای شکل دادن ذهن در حال رشد فرزندانمان به آنها می دهیم، بلکه خود را نیز در اختیار آنها می گذاریم.
کودکان با تماشا کردن ما و الگو برداری از آنچه می کنیم، از ما می آموزند. اگر آموزش با گفتن بود، کار خیلی آسان می شد.
کودکان از طریق زندگی با ما، و نه فقط با شنیدن آنچه می گوییم، می آموزند که چرا برای ما مهم است و ما به چه ارزش می نهیم.
گفتگوهای تاملی با فرزندان به رشد توانایی های ذهن بینی در آنها کمک می کند.
این فصل از کتاب فرزندپروری از درون به برون نیز به این می پردازد که چگونه می توان ذهن بینی، شفقت، همدلی و گفتگوهای تاملی را در خود و فرزندانمان رشد دهیم.
چند نکته در مورد کتاب فرزندپروری از درون به برون
نویسندگان کتاب فرزندپروری از درون به برون در هر فصل ضمن توضیح موضوع فصل، مثالهایی نیز برای فهم و درک بهتر مطلب می آورند.
در هر فصل تمرینهایی عملی نیز در نظر گرفته شده تا مطالب برای مخاطب کاربردی شود.
در آخر هر فصل ازکتاب فرزندپروری از درون به برون بخشی با عنوان نگاهی به علم آمده که شواهد و تحقیقات علمی مرتبط با موضوع مورد بحث آورده شده است.
ترجمه:
کتاب فرزندپروری از درون به برون توسط دکتر مهرناز شهر آرای ترجمه شده است. مترجم به خوبی از پس ترجمه بر آمده است و به نظر می آید معادلی های مناسبی برای برخی از اصطلاحات روانشناختی موجود در متن به کار برده است. ترجمه روان است و مخاطب مشکل خاصی با فهم موضوع به دلیل ترجمه پیدا نمی کند.
لینکهای خرید کتاب فرزندپروری از درون به برون
مطلب مرتبط :
بهترین کتابهای فرزندپروری – 10 کتاب مفید و کاربردی
پادکست رادیو والدگری را در اپلیکیشنهای زیر بشنوید:
