چگونه انگیزه کودکان را تحریک کنیم و میل به مکاشفه را در آنها بوجود بیاوریم؟
الفی کهن در کتاب نه تنبیه و نه تشویق به پنج راهکار اشاره می کند:
1-شرایط یادگیری فعال را فراهم کنید
نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان نیز با شیوه های عملی بهتر یاد می گیرند تا به یکجا نشستن و گوش دادن. فعالیتهای عملی صرفا” زنگ تفریح بین درسهای واقعی نیستند بلکه، اگر درست انجام شوند، خود درس واقعی هستند.
2-دلیل انجام تکالیف را بیان کنید
اگر تکلیفی ارزش کند و کاو و تجربه کردن ندارد، انجام آن را از دانش آموز نخواهید (متاسفانه کمتر به این موضوع توجه می کنند). اگر تکلیفی ارزشمند و مفید است ارزش و فایده آن باید برای دانش آموز توجیه شود.
یک مطالعه نشان می دهد که علت اصلی عدم مشارکت مفید دانش آموزان در انجام تکلیف، قصور معلم در توجیه اهداف و فواید موضوعات آموزشی است. اگر انتظار داریم کودکان میل به یادگیری موضوعی داشته باشند باید اشاره هایی به چرایی دوست داشتن موضوع بکنیم. وانگهی ارائه چنین توضیحی به دانش آموزان، نوعی احترام گذاشتن به آنهاست
3- کنجکاوی آنها را برانگیزید
انسانها ذاتا” درباره اموری که نتوانند نتیجه و پایان آنها را حدس بزنند یا درباره اموری که نتایجشان مطابق انتظار نیست کنجکاوی نشان می دهند. بزرگسالانی که برای کودکان داستان می خوانند معمولا” از یایان موضوع آگاهی دارند و اغلب وسط داستان، خواندن را قطع می کنند و از کودک می پرسند ((به نظر تو بعد چه اتفاقی می افتد؟)) یا ((به نرت چرا او این کار را انجام داد؟)) این کلید اصلی انگیزش است و استفاده ماهرانه از این اصل، دانش آموزان بزرگت تر را نیز به سمت تکلیف جذب می کنند: چرا شخصیتی که کاملا نرمال و طبیعی به نظر می رسد نمی تواند تاریخ مرگ مادرش را بیاد بیاورد. چرا مایعی که کاملا شبیه آب است در درجه پایین منجمد نمی شود؟ به نظرت وقتی آنها از اعتراف به اشتباه خودداری کردند و در ضمن به خشونت هم متوسل نشدند چه اتفاقی افتاد؟
4-خود یکی الگو باشید
وقتی معلم با یک نکته جالبی در امر تدریس روبرو می شود باید ان را با دانش آموزان در میان بگذارد. به علاوه اطلاع از این موضوع که معلم چه مطالعاتی دارد و کدام علائق علمی- فرهنگی را دنبال می کند می تواند برای دانش آموزان، درس آموز و مفید باشد. والدین نیز با توصیفی که از کار خود می کنند می توانند الگویی برای فرزند خود باشند. (غر زدن و نالدین درباره شروع هفته و آغاز کار خود، نوعی درس دادن است.) همچنین معلم با اعتراف به ندانستن، سرسختی در مقابل شکست، مشورت در راه حل یابی و نشان دادن روش فهم مطالب دشوار می تواند به دانش آموزان کمک کند.
5- از اشتباهات استقبال کنید
در کلاس درسی روی تابلو نوشته شده بود : ((اشتباهات دوستان ما هستند.))
معلمان با تجربه حواس خود را جمع می کنند تا ببینند دانش آموز کی دچار خطا می شود. آنها با مشاهده خطای دانش آموز جبهه گیری نمی کنند زیرا می دانند که این موضوع الزاما” حاکی از روش تدریس ناموفق آنها نیست. آنها عصبانی هم نمی شوند چون می دانند که خطا نمی تواند قطعا” ناشی از تنبلی دانش آموز باشد. (تازه اگر چنین باشد بر معلم است که علت سستی را پیدا کند و با کمک خود دانش آموز در رفع ان بکوشد.) بروز اشتباه ما را از طرز تفکر دانش آموز آگاه می کند. تصحیح فوری اشتباهات تاثیر مثبتی در روند یادگیر ندارد. و مهم تر از همه، دانش آموزانی که از اشتباه کردن می ترسند به ندرت از معلم یا دیگران کمک می خواهند، ان قدر احساس امنیت نمی کنند که در امور فکری دست به ریسک بزنند و کمتر طبق انگیزه های درونی عمل می کنند.
پادکست رادیو والدگری را در اپلیکیشنهای زیر دنبال کنید و بشنوید:
